SON KUMSAL

Prof. Dr. Turhan USLU
turhanuslu@turhanuslu.net

Yapımcılığını Aydın KUDU ve yönetmenliğini Rüya Arzu KÖKSAL’ın yaptığı 2008 yılında yapılmış 56 dakikalık belgesel filmden bahsetmek istiyorum bugün. Belgesel 45. Altın Portakal Film Festivalinde en iyi belgesel ve 2008 Ankara Film Festivalinde belgesel dalında 3.lük ödülü kazanmış. Film 5. Uluslar arası Bodrum Film Festivalinde de gösterilmiş.
DVD üzerinde belgeselin tanıtımı şu şekilde yapılmaktadır :
“Güzel bir yaz günü. Vakfıkebir kasabasının Dutluk plajını dolduran halk denizin keyfini çıkarmaktadır. Neşeyle bağrışan çocuklar, top oynayan, horon tepen gençler, güneşlenenler, yüzenler. Birkaç yüz metre uzakta ise onlarca kamyonun büyük bir gürültüyle taşıyıp sahile boca ettiği kayaları denize dolduran iş makineleri ve dalgakıran inşaatları. Doğal limanlar ve balıkçı barınaklarının sahil doldurularak yapılan otoyol yüzünden yok olmasıyla kendilerine yeni yerler arayan balıkçıların takalarını karayoluyla taşımaları ve trajikomik öyküleri. Karadeniz insanının, kimliğinin belkemiği olan denizden yol bahanesiyle koparılmasının hikayesi”.
Belgesel Trabzon ili, Vakfıkebir ilçesindeki Dutluk plajında yaşananları belgeliyor. Belgeselde, başbakanın “542 km.lik bu yolu tamamıyla sahilden İstanbul’a ulaştırmak. İnşallah bu Karadeniz sahil yolu İstanbul’un 3. köprüsü ile de bütünleşecek” şeklinde hayalini açıkladığı konuşması da yer almakta.

Belgesel İstanbul, Kerpe (Kocaeli), Ereğli (Zonguldak) Bartın, İnkumu ile Amasra (Bartın) ve Cide (Kastamonu) de gösterilmiş. Ancak 22 Temmuz’da İnebolu (Kastamonu) da Belediye Başkanının engellemesi ve 23 Temmuz’da Abana (Kastamonu) da Kaymakamın izin engeline takılmış.

DVD hakkında bilgi alabileceğiniz site www.turkishmoon.com/sonkumsal. DVD isteme adresi  ise :
Aydın KUDU ve Rüya KOKSAL
Portakal Yokuşu, Duvarcı Sokak, 19/4
Ortaköy / 34347 İstanbul

Türkiye’de 1960 ve 1970’li yılların toprak haritalarına göre mevcut 110 büyük kumul ekosistemi ile 300’ün üzerindeki plajların doğası yok edilirken kayıplarda olan devlet bürokratlarının son kumsal filminin gösteriminde ortaya çıkması çok ilginçtir. Belediye başkanı ve kaymakam gibi bürokratlar, başbakanın görüntü ve sesiyle belgeselde yer alması ve hayalini belirtmesini neden başbakanın propaganda DVD’si olarak değil de başbakana hakaret olarak algılıyorlar ? Başbakanın  Samsun-Hopa arasındaki övdüğü üçer şeritli bu yolda 5 büyük kumul ekosistemi (Ordu’da 1, Giresun’da 3 ve Rize 1)  ile birçok plaj, yol yapımı gerekçesiyle yok edilmiştir. Başbakanın hayalini süsleyen Samsun-İstanbul arasında yapılacak yol ile de  23 büyük kumul ekosistemi ile pek çok plaj yolun “tamamıyla sahilden” götürülme arzusu ile yok edilecektir Bu kumul ekosistemlerinden 4’ü İstanbul’un doğusunda, 3’ü Kocaeli’nde, 1’i Sakarya’da, 3’ü Zonguldak’ta, 3’ü Sinop’ta ve 9’u Samsun’da yer almaktadır. Binlerce yılda oluşan ve binlerce yıl doğa turizminde kullanabileceğimiz bu değerler, kumulların değerini bilmeyenler tarafından yok edilmektedir. Zaten kumulların değerinin bilinmemesi nedeniyle 1989 yılından itibaren  “kumul belgeseli” yapma çabalarımız Başbakanlık, TRT, KKTC Bayrak TV, Çevre Bakanlığı, Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı vb. gibi kuruluşlarda 2 minik belgesel dışında (Kilyos ve Kasatura kumulları) ilgi görmedi ve desteklenmedi. Böylece bitki örtüsü bakımından uluslar arası önemdeki kıyı kumullarımızın birçoğu yok edilirken yok edenleri uyaracak kimse olmadı.

1969 yılından beri Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti kıyı kumullarının doğal bitki örtüsünü araştıran bir akademisyen olarak, Türkiye kıyı kumulları üzerinde sürdürülen katliamın bir örneğini Dutluk plajında belgeselleştirdiği için son kumsal belgeselinde emeği geçenlere şükranlarımı sunarım. Yapılan bu katliamın belgeselini kimsenin görmemesi konusunda hassas olan bürokratların, kumulları ve plajları katledenleri önleme konusunda da hassas olmalarını ve uluslar arası anlaşmalara saygılı olmalarını dilerim. Özellikle Çevre ve Orman Bakanlığının ülkemizde bir ekosistem tamamıyla yok edilirken sessiz kalmasının takdirini de sizlere bırakıyorum.