KUMULLAR VE KALELER

http://www.haberanaliz.net/article_detail.php?article_id=1416

 

Türkiye’deki kıyı kumullarının antik kentlerle iç içe oluşundan daha önce bahsetmiştik. Kıyı kumullarının tarihle iç içe olması kaleler ile de söz konusu. Türkiye’de antik kalelerin bir kısmı kıyı kumullarının bitişiği denecek kadar yakın yapılmışlardır. Biz burada kumula mesafesi 1000 m’nin altında olan kalelerden bahsedeceğiz.

Kumullara bitişik olan kaleler:

  1. Mersin, Anamur ilçesi: Mamuriye Kalesi

    2. Kale, Anamur kumulunun kuzeydoğu ucundadır.

    Plajlara bitişik olan kaleler:

  2. Adana, Yumurtalık ilçesi: Yumurtalık Kalesi

    3. Kale, Yumurtalık Plajının kenarındadır.

  3. Mersin, Silifke ilçesi: Korykos ve Kız Kalesi

    4. Korykos Kalesi Kız Kalesi plajının kuzeydoğu ucundadır.
    Bir ada üzerinde bulunan Kız Kale’sinin Kız Kalesi Plajına uzaklığı kuş uçuşu 330 m

    Kumullara yakın olan kaleler:

  4. İstanbul, Şile ilçesi: Şile kalesi

    5. Ocaklı ada üzerindeki kalenin Şile kumuluna uzaklığı kuş uçuşu 820 m

  5. İstanbul, Sarıyer ilçesi: Kilyos Kalesi

    6. Kale’nin Kilyos kumuluna uzaklığı kuş uçuşu 300 m

  6. Aydın, Kuşadası ilçesi: Kadı Kalesi

    7. Kale’nin Güzelçamlı kumuluna uzaklığı kuş uçuşu 190 m

  7. Antalya, Manavgat ilçesi: Side kalesi

    8. Kale’nin Side kumuluna uzaklığı kuş uçuşu 100 m

  8. Antalya, Alanya ilçesi: Alanya Kalesi

    9. Kale’nin batıdaki Alanya kumuluna uzaklığı kuş uçuşu 830 m

    Plajlara yakın olan kaleler:

  9. Bartın, Amasra ilçesi: Amasra kalesi

    10. Kale’nin Amasra plajına uzaklığı kuş uçuşu 50 m.

  10. Düzce, Akçakoca ilçesi: Ceneviz Kalesi

    11. Kale’nin Ceneviz Kale Plajına uzaklığı kuş uçuşu 50 m

  11. Muğla, Marmaris ilçesi: Marmaris Kalesi

    12. Kale’nin Marmaris plajına uzaklığı kuş uçuşu 500 m

    Türkiye’de kıyı kumulları 3 bakanlık ve kaplumbağa çalışan bilim adamlarının sandığı gibi sadece deniz kaplumbağaları açısından önemli değildir. Kıyı kumulları;

    1. Oluşumları yüz yıllar süren bir süreçten geçtiği için yeniden tesisleri mümkün değildir
    2. Kıyı kumulları Türkiye yüzölçümü içinde çok küçük bir alan kapladıkları için nadir yaşam alanlarındandır. Tüm az bulunanlar gibi kıyı kumulları da kıymetlidir.
    3. Kıyı kumullarının bulunduğu alanlarda yaşam alanları çeşitliliği vardır. Kıyı tuzcul, kıyı bataklık, akarsu, göl vb. gibi yaşam ortamlarını kıyı kumulları ile sık sık bir arada görebiliriz.
    4. Kıyı kumullarında habitat çeşitliliği vardır. Plaj kuşağı, hareketli kumul kuşağı vb. gibi.
    5. Bitki toplulukları çeşitliliği vardır ve bunların büyük bir kısmı da endemik yani dünyada sadece Türkiye kıyı kumullarında bulunmaktadır.
    6. Bitki türleri çeşitliliği vardır. Bunların bir kısmı da endemik olup dünyada sadece Türkiye kıyı kumullarında bulunmaktadır.
    7. Kuş, sürüngen, deniz kaplumbağası vb. çok çeşitli hayvan çeşitliliğine sahiptir.
    8. Kıyı kumulları nehir ağızlarında olduğu için antik kentler ve eski kaleler ile iç içedir.
    9. Kıyı kumulları kıyıları koruyan bir jeomorfolojik oluşumdur.

     

    Ancak tüm bu özelliklere sahip kıyı kumulları Türkiye’de doğa korumadan sorumlu Çevre ve Şehircilik, Orman ve Su ile Kültür ve Turizm Bakanlıklarınca ısrarla korunmamaktadır. Yapılan tahribatlar karşısında bu 3 bakanlık 3 maymunu oynayıp olanları görmemekte, duymamakta ve konuşmamaktadır. Geçen zaman kıyı kumullarında geri dönüşü olmayan tahribatlara sebep olmaktadır.

    Biz bu nedenle kıyı kumullarının tarih ile iç içe olmasına örnek olarak kıyı kumulları ile bütünleşmiş kalelerimiz, bu yazıda konu olarak alınmıştır.

    Prof. Dr. Turhan USLU
    www.turhanuslu.net