NASIL KIYI KUMULU UZMANI OLUNUR?

https://www.haberanaliz.net/haber/nasil-kiyi-kumulu-uzmani-olunur-14140

Kıyı kumulu uzmanı olmak istiyorsanız bazı bilim dalları ile ilgili bilgilerinizin olması gerekiyor. Bunlardan önemli olanlar şunlardır:

  1. Ekosistem ve habitat bilgisi: Kumul ekosistemi ve içindeki habitatlar hakkında geniş bilginizin olması gerekir.
  2. Bitki sistematiği: Bu bilim dalına göre kıyı kumul florasında bulunan bitkileri tanımlayabilmeniz gerekiyor.
  3. Bitki coğrafyası:Kıyı kumulundaki bitkilerin Türkiye ve dünyadaki yayılışını bilmeniz gerekiyor. Bu bitkilerden hangileri endemik, nadir, geniş yayılımlı vb. bilmeniz gerekir.
  4. Bitki ekolojisi: Kıyı kumulundaki bitki türlerinin ekolojisini yani yaşam ortamı ile ilişkilerini bilmeniz gerekiyor. Ayrıca buradaki kumul bitkilerinin ekolojik faktörlerle ilişkilerini bilmeniz gerekiyor. Yani buradaki kumul bitkilerinin;

.İklim (yağış, rüzgâr, rüzgâr erozyonu, kum hareketi, kum taşınımı vb.),
.Toprak (Hidroloji yani yer altı su durumu, Kumul kireç durumu, Kumul Ph’sı, Kumul organik madde durumu, azot oranı, kumul tane büyüklüğü, toprak suyu vb.),
.Jeomorfoloji(jeomorfoloji vejetasyon ilişkisi, kumul birikmesi vb.) ve
.Biyotik faktörlerle (kıyı kumulunu olumsuz etkileyen her türlü insan ve hayvan faaliyetleri yani tarım, turizm, ağaçlandırma, çiğneme, kum alımı, kumsal temizleme, otlatma, kumul tahsislerigibi tespit edilen 116 çeşit kumullara saldırı) ilişkisini bilmeniz gerekiyor.

  1. Vejetasyon bilimi:

. Vejetasyon ilişkileri (Vejetasyonun toprak ile ilişkisi, vejetasyon rüzgâr erozyonu ilişkisi vb.),
.Vejetasyon kuşakları,
.Süksesyon,
.Vejetasyon haritaları,
.Vejetasyon sınıflandırmasını bilmeniz gerekiyor.

  1. Bitki sosyolojisi:

. Synekoloji(bitki topluluklarının ekolojisi),
.Synstrüktür(bitki topluluklarının tabakalaşması),
. Syndinamik (bitki topluluklarının gelişimi), 
. Synkoroloji (bitki toplulukların Türkiye ve dünyadaki yayılışı,),
. Syntaksonomi (bitki topluluklarının sınıflandırılması),
bitki sosyolojisi haritalarını bilmek gerekiyor.

  1. Sym bitki sosyolojisi:Synasosyasyonların tespit edilmesi çalışması. Sigmetum haritaları.

.Sigmakoroloji (Synasosyasyonların dünyadaki yayılışları),
.Sigmataksonomi (Synasosysasyonların sınıflandırılması),

  1. Geo sym bitki sosyolojisi:Geosigma asosyasyonların tespit edilmesi çalışmasıdır.Geosimetum haritaları.

.Geosigmakoroloji (Geosigma asosyasyonların dünyadaki yayılışları),
.Geosigmataksonomi (Geosigma asosyasyonların sınıflandırılması),

  1. Kumul jeolojisi: Kumul yaşı (Genç ve yaşlı kumullar).
  2. Kumul coğrafya:

. Kumulların bulunduğu ortamlar (adalar, akarsu ağızları, deltalar, askeri bölgeler vb. bulunan kumullar),
. Kaybolan kumullar.

  1. Palaeocoğrafya: Geçmişte yüzyıllar boyunca kumulun oluşum ve gelişim safhaları
  2. Kıyı kumul yönetimi: Araştırmaların sonucunda kumulun hangi kısımların koruma altına alınacağı, hangi kısımlarının turizme açılacağı vb. saptanır.
  3. Kıyı kumul faunası: Kıyı kumulundaki;

.Memeli (saz kedisi vb.),
.Sürüngenler (deniz kaplumbağaları, kaplumbağalar, kertenkele, yılan, vb.),        . Amfibi (kurbağa vb.),
.insecta,
.Omurgasız hayvanlar (salyangoz)

  1. Tarihi süreç içinde kumullardaki değişimi bilmek: Özellikle 1980 öncesi ve sonrası kumullardaki değişimi bilmek gerekiyor.
  2. Kıyı kumul bibliyografyası: Yüzlerce veya binlerce bilimsel çalışmayı gösteren bibliyografyanızın olması gerekir.
  3. Özel kütüphane: Kıyı kumulları ile ilgili yurt içi ve yurt dışı yayınların olması gerekir.
  4. Yararlanacağınız herbaryumun olması gerekir: Buradaki doğru tanımlanması yapılmış örneklerden tanımlamada yararlanmak gerekir.

Bütün bu temel bilgiler vearazi çalışmaları ile kıyı kumul uzmanı olunur.

Kanal İstanbul için ÇED raporu yazanlar ve bu inşaatı yapan firmaların kumul uzmanları yukarıdaki bilgiler ve daha fazlası ile donanımlı olduklarından mı İstanbul kanalının Karadeniz’de Karaburun doğusundan çıkacağı yerin batısında Ormanlı Plajı – Karaburun arasında kuş uçuşu 20 km, kanalın doğusunda Karaburun – Yeniköy arasında kuş uçuşu 10 km civarında kumul alanların üzerini hafriyat ile kaplamayı planlamaktalar. Türkiye’de kıyı kumulları böyle yağmalanırken devleti yönetenler örneğin Avrupa’da ve özellikle Hollanda, İngiltere, Fransa ve İspanya’da kıyı kumulları konusunda neler yapıldığını okumamakta, duymamakta ve görmemekte ısrar etmeye devam mı edecekler?

Prof. Dr. Turhan USLU
www.turhanuslu.net