ÖLÜDENİZ KIYI KUMULU

http://www.haberanaliz.net/article_detail.php?article_id=3319

 

Ölüdeniz kıyı kumulu Muğla’nın Fethiye ilçesindedir. Kumul 1788 m uzunluğunda ve en geniş yeri 96 m’dir. Kumburnu arkasında 2 yerde yamaca doğru rüzgâr erozyonu ile kum ilerlemesi vardır.

Bu alanda kıyı kumulu, bataklık, kıyı tuzcul, kıyı makisi ve kıyı orman yaşam ortamları bulunmaktadır.

Deniz akıntılarının kum taşıması ile Kumburnu oluşmuştur. Kumulun Kumburnu kısmı tabiat parkıdır.

Ölüdeniz’e inceleme gezilerimizin birincisi 27 Temmuz 1973 ve ikincisi 5 Haziran 1993’te oldu. Birinci gezide kumul florasından notlar ve ikinci gezimizde kumul florasından notlar yanında bitki topluluklarından da notlar aldık. Ayrıntılı olmayan bu çalışmamızla Ölüdeniz kıyı kumuluna ait 90 bitki türü tespit etmiş olduk. Kumburnu arkasındaki yamaçta kum ilerlemesinin olduğu alanda bitki toplulukları olarak tespit ettiklerim:

  1. Pistacio - Rhamnetum oleoides (maki bitki topluluğu)
  2. Ononidetum hispanicae (Kumul bitki topluluğu

1973 yılındaki gezimiz Ölüdeniz kumulunda bitki topluluklarını tespit etmek için geç kalınmış bir yıldı ve bitki toplulukları daha önce tahrip edilmişti.

Türkiye’nin Akdeniz, Ege, Marmara kumullarında ormancıların kumul ağaçlandırma sevdasından Ölüdeniz de kurtulamamıştır. 1980’de başlayan ağaçlandırmada: Acacia cyanophylla (Kıbrıs akasyası), Pinus brutia (Kızılçam), Pinus pinea (Fıstık çamı) ile ağaçlandırma çalışmaları başlamış ve başarılı olunamayınca çitler yapılmış ve çitlerin arası toprakla doldurulup 1982’den sonra Acacia cyanophylla ağırlıklı ağaçlandırmaya geçilmiştir. Kumulda tespit ettiğimiz kumul bitkisi olmayan ağaçlar şunlardır: Cupressus sempervirens subsp. horizontalis (Servi), Robinia pseudoacacia (Yalancı akasya). Eucalyptus camaldulensis (Okaliptüs), Ficus carica (İncir), Phoenix dactylifera (Hurma), Washingtonia filifera (Palmiye), Punica granatum (Nar), Salix babylonica (Söğüt). Elindeki kumsalın kıymetini bilmeyenler, yapılabilecek tüm saçmalıkları yaparak kumulu ağaçlandırmak istemiştir.

Ölüdeniz’e 1978 yılında Orman içi dinlenme yeri ve 1983 yılında tabiat parkı statüsü verilmiştir.

Ölüdeniz Muğla Valiliği, Muğla El Sanatları (MELSA) şirketi tarafından işletilirken 2014 yılında ihale ile Aydeniz ve Güneş Yemek ortak girişimine verildi. Kıyı kumulunun tabiat parkı olan kısmında Kumburnu’nda Hotel Meri bulunmakta. Özetle kıyı kumullarının korunması konusunda dünyadan bihaber yetkililer tabiat parkı içine otel yapıyor ve kumulu binlerce turistin çiğnemesine maruz bırakıyor. Çevreci kuruluşlar ise ihalenin neden o firmaya verildiği tartışmasına giriyor. Kumulun tabiat parkı dışında kalan kısmı Ölüdeniz plajının arkası Ölüdeniz Mahallesi olmuş ve bu mahalle Fethiye ile birleşmiştir. Özetle Ölüdeniz plajı da büyük bir yerleşimin önünde olarak büyük tahribata uğramıştır.

Artık Ölüdeniz kumulunda 90 bitki türü değil belki 1 bitki türü bulmak mümkün olmadığından bu kumul bitki sistematikçileri açısından ölü bir kumuldur ve ziyaret edilecek bir kumul değildir. Ölüdeniz, bitki topluluklarını ise çok daha önce kaybettiği için bitki sosyologları açısından da çok daha önce ölmüş bir kumuldur.

Prof. Dr. Turhan USLU
www.turhanuslu.net