TÜRKİYE KIYI EKOSİSTEMLERİ

Turhan USLU
https://www.haberanaliz.net/makale/turkiye-kiyi-ekosistemleri-1433

1. KARASAL EKOSİSTEMLER (TerrestrialEcosystems)

1. DOĞAL KARASAL EKOSİSTEMLER (Natural TerrestrialEcosystems)

1. AKDENİZ TİPİ ÇALILIKLAR (MediterraneanTypeShrublands)

1. Akdeniz Step (MediterraneanSteppe) - Akdeniz orman  maki  frigana akdeniz step  dikenli ve zehirli bitkilerden oluşmuş arazşeklinde Akdeniz bölgesindeki süksesyonun son kademelerinden biri olan bu ekosistem otsu bitkilerden oluşur. 

1. Frigana(Phrygana) - Boyları 50 cm’ye kadar çıkabilen çalılardan oluşan Akdeniz bodur çalı bitki topluluğu. Otlatma amacıyla sık sık yakılan bir ekosistem idi. Zamanımızda tahribat şekilleri çoğalmıştır.

1. Kıyı Makisi(CoastalMacchie) - Boyları 2 m’ye kadar çıkabilen çalılardan oluşan Akdeniz çalı bitki topluluğu. Bir zamanlar aşırı otlatmaya tabi tutulmuştur. Zamanımızda rant amacıyla yakılmaktadır.

1. Akdeniz Kıyı Ormanı (MediterraneanCoastalForest) - Genelde Kızılçam (Pinusbrutia) ağaçlarından oluşan Akdeniz kıyı ormanlarıdır. Çeşitli tahribatlar nedeniyle zamanımızda Akdeniz kıyı ormanları çok nadir yerlerde kalmıştır.

1. SULAK KIYI EKOSİSTEMLER (WetCoastalEcosystems)

1. Kıyı Tuzcul Alanlar (Salt Marshes) - (Habitatlar: Kışın bataklık ve yazın kuru yerler, yarı tuzcul yerler, insan tahribi olan yerlerde azotçul tuzcul yerler). Yaşam ortamındaki seviye farkına göre toprak tuzluluğu değişir ve buna bağlı olarak bitki örtüsü değişir.Ziraatçilerin “Çorak arazi” dedikleri bu ekosistemler Türkiye’de ilk yok edilmeye başlanan ekosistemler olup en büyük tahribatların yapıldığı ekosistemlerden biridir. Zamanımızda kıyı tuzcul alanların ancak parçaları kalmıştır.

1. Kıyı AcısuBataklıkları (BrackishMarshes) – Denizin tuzlu suyu ile iç kısımdaki tatlı su kaynağının karıştığı alanlar. Çayır ve sazlık bitki örtüsü ile kaplıdır. Deniz ile lagün, deniz ile kumul gölü, deniz ile gerisindeki tepelik araziden gelen yeraltı suyunun karıştığı alanlardır. Kıyı acısu ekosistemleri de çaşitli tahribatlardan dolayı zamanımızda ancak parçaları kalmıştır.

1. Kıyı Bataklıklar (Swamps) – Devlet politikası olarak kıyı bataklıkları da kurutulduğundan zamanımızda ancak parçaları kalmıştır.

1. KURAK KIYI EKOSİSTEMLERİ (DryCoastalEcosystems)

1. Plajlar (Beaches)

. Kumlu Plajlar (SandBeaches) (Habitatlar; Alçak plajlar, Yüksek plajlar, Yüksek plajlarda azotçul tuzcul alanlar) -  Artan nüfus ve turizm ile zamanımızda doğal plajların kalıp kalmadığını bilmiyoruz.

. Çakıllı Plajlar (ShingleBeaches)

1. Kıyı Kumulları (CoastalDunes)

. Kıyı Kumulları (CoastalDunes) (Habitatlar: Embriyonik kumullar, Hareketli kumullar kuşağı, Kumul tepeleri kuşağı, Kumul çöküntü alanları, Kumul arkası stabilize kuşak) – 1960’larda 36.000 ha olan kıyı kumullarının Adana ili dışındakilerinde doğal kıyı kumul kaldığını tahmin etmiyoruz. Ancak doğal kıyı kumul parçaları kalmış olabilir.
.Kumul Sırtları Arasında Nemli Çöküntü Alanları (DuneSlack)

. Kumul Çöküntü Alanları (DuneDepressions)

: Kumul Gölleri (DuneLakes)

. Kumul Çayırlığı (DuneGrassland)

. Kumul Çalılığı (DuneScrub) -

. Kumul Ağaçlığı (DuneWoodlands)

1. Sulak Ova (WetPlains)

1. Kıyı Uçurumlar(CoastalCliffs)

. Kıyı uçurumları (Coastalcliffs) - (Habitatlar: Kaya çatlaklarında tuzcul ortamlar,frigana, maki)

. TınlıUçurumlar (LoamyCliffs)

1. Kıyı Karstik Alanlar (Coastal Karst)

1. Kıyı Kayalıkları ((RockyCoasts) - Zamanımızda kıyı kayalıklarında yapılan oteller ile hızla azaldığını görmekteyiz.

1. Kıyı Mağaraları (CoastalCaves)

1. Geçitler (Gorges)

1. Kayşat (Screes)

Türkiye’de bilim ve bilim adamları dışlanmakta ve onların önerilerini de kimse duymamaktadır. Türkiye kıyı ekosistemleri kıyıların rant değerinin yükselmiş olmalarına bağlı olarak karasal ekosistemlere oranla çok daha hızlı yok edilmektedir. Doğayı korumadan sorumlu Çevre ve Şehircilik, Orman ve Su ile Kültür ve Turizm Bakanlıkları da bu yok edilişi görmemekte duymamakta ve bu konularda konuşmamaktadır. Halbuki bu bakanlıkların bilimsel komisyonlar kurup zamanımızda gelişen teknolojileri ve hava fotoğraflarını kullanarak tahribatları izleyip bu tahribatları önleme görevleri olmalıdır. Ancak bu ve başka hiçbir çalışma yapılmamaktadır.