|
|
|
DELTALARDAKİ KIYI KUMULLARIMIZ https://www.haberanaliz.net/makale/deltalardaki-kiyi-kumullarimiz-2801 Deltalar, akarsuların denize ulaştıkları yerlerde, taşıdıkları toprak malzemesiyle oluşan üçgen biçimli alüvyal ovalardır. Türkiye’deki kıyı kumullarının birçoğu akarsular ile birlikte akarsu ağızlarındaki deltalarda veya delta yakınlarında oluşmuşlardır. Adana: Ceyhan deltası (5 kumul) ve Seyhan deltası (2 kumul) Antalya: Karpuz çayı deltası (1 kumul) Aydın: Büyük Menderes deltası (1 kumul) Balıkesir: Gönen çayı deltası Bursa: Kocaçay deltası Çanakkale: Kavakdeltası, Kepezdeltası,Kumkaledeltası, Sarıçaydeltası, Tuzla çayıdeltası ve Umurbey deltası Edirne: Meriç deltası Hatay: Asi deltası İzmir: Bakırçaydeltası, Gedizdeltası ve Küçük Menderes deltası Kocaeli: Kumla dere deltası Mersin: Tarsusdeltası (2 kumul) veGöksudeltası(2 kumul) Muğla: Eşen çayı deltası ve Şat deltası Rize: Fırtına deresi deltası Sakarya: Sakarya deltası Samsun: Kızılırmak deltası ve Yeşilırmak deltası Yalova: Hersek deltası Zonguldak: Filyos deltası Türkiye’de delta yaşam ortamları da korunabilseydi, yazılan 28 önemli kumulda korunmuş olacaktı. Bu kumullardan bazılarının şimdi çok küçük parça halinde izleri kalmış durumda. Doğal değerlerin korunmasından sorumlu 3 bakanlığın binlerce çalışanı olmasına rağmen, her geçen gün kıyılarımızdaki plaj, kıyı kumul, kıyı tuzcul, kıyı acısu, kıyı kayalık, kıyı frigana, kıyı maki ve kıyı orman yaşam ortamlarımız (ekosistemler)ve onların içlerinde barındırdıkları habitatlar yok oluşa doğru gitmekte. Bu yaşam ortamları için hiçbir koruyucu proje, onarım projeleri ortaya konulmamakta. Bu yaşam ortamlarının örneğin 70 yıl, 60 yıl, 50 yıl vb. önce sahip olduğu biyolojik zenginlikler (bitki türü, bitki birlikleri, hayvan türleri) bilinmemekte. Bu zenginliklerin ne kadar hızla yok oluşa doğru gittiği konusunda hiçbir bilgi merak edilmemekte. Prof. Dr. Turhan USLU |