TÜRKİYE KIYI KUMULLARINDA YAPILAN ARAŞTIRMALARIN KONULARI
https://www.haberanaliz.net/makale/turkiye-kiyi-kumullarinda-yapilan-arastirmalarin-konulari-2848

Türkiye kıyı kumullarında bugüne kadar en az 319 yayın yapılmış. Kıyı kumullarında yapılan yayınlarda flora (yani kumullarda mevcut bitki türlerinin listesinin tespiti) yayınlarının sayısı 113 olup ilk sırada. Kumullarda ağaçlandırma ve kumul tespit çalışmaları yayınlarının sayısı 47 olup ikinci sırada. Kumullarda bitki sosyolojisi (yani kumullardaki bitki birliklerinin tespiti ile ilgili) yayınlarının sayısı 42 olup üçüncü sırada. Bu üç konuda yayınların sayısının toplamı 202. Geriye kalan 117 yayın ise aşağıdaki değişik konularda yapılmış.
Flora konusunda ilk olarak1846 yılındaK. KOCH’un (THIRKE’nin topladıkları bitkiler) yayınında Bursa’nın kıyı kumullarına ait birkaç kumul bitkisi kaydından sonra 1962 yılında Kamil KARAMANOĞLU’nun Muğla, Dalaman kumuluna ait yayınında 30 civarındaki bitki listesi bulunmakta.Flora konusunda ilk ayrıntılı çalışma 1974 yılında Turhan USLU’nun Mersin, Silifke kumulu için yaptığı yayındır.
Ağaçlandırma konusunda ilk yayın 1961 yılında Lütfi BÜYÜKYILDIRIM’ın Antalya, Side-Sorkun kumulunda yaptığı yayındır.
Bitki sosyolojisi konusunda ilk yayın 1973 yılında M. ZOHARY’nin yayınındaki Türkiye kıyı kumullarına ait birkaç örneklik alanının dışında ilk ayrıntılı yayın 1974 yılında Turhan USLU’nun Mersin, Silifke kumulunu kapsayan yayınıdır.

Türkiye kıyı kumulları konusunda yapılan araştırmalarda özellikle 2 büyük eksiklik dikkati çekmekte:

  • Türkiye kıyı ekosistemleri (yaşam ortamları) ve özellikle kıyı kumulları için bugüne kadar bilimsel bir kurumkurulamadığı için kumul araştırmaları için bir planlama söz konusu olmamış. Yapılan araştırmaların büyük çoğunluğu tez çalışmaları için olmuş ve bir planlama dahilinde olmamıştır.
  • Kıyı kumulları ve plaj ekosistemleri konusunda araştırmalar birkaç istisna dışında çok geç başlamıştır. Örneğin 1988 yılında Antalya kıyı kumullarını araştırmaya gittiğimizde bitki örtülerinin tahrip edildiğini ve bizim araştırma için geç kaldığımızı görmüştük. Yapılan araştırmalar Türkiye çapında olmamış ve kıyı kumulları büyük ölçüde tahribat gördükten sonra yapılmıştır. Öyleki zamanımızda kıyı kumulları konusunda bitki sosyolojisi çalışmaları yapmak için artık çok geçtir. Tıpkı Türkiye’de kıyı tuzcul topraklar, kıyı acısu topraklarda bitki sosyolojisi araştırmaları yapmak için artık zamanın çok geç olması gibi. Çok kısa bir süre sonra Türkiye’de kıyı kayalık, kıyı frigana ve kıyı maki ekosistemleri konusunda araştırma yapmak için çok geç olacağı gibi.

Özellikle dünyanın 1 numaralı kıyı bitki örtüsü uzmanı ve şimdi yaşamayan Fransız Prof. Dr. J.-M. GEHU ve İspanyol Prof. Dr. M. Costa ile yaptığımız araştırmalarda bulduğumuz 67 bitki birliği, 7 alt birlik ve 10 grupmanı bu kumullarda tekrar bulmak belki birkaç istisna dışında artık imkansızdır. Avrupa Konseyinin finansmanı ile yaptığımız bu çalışmalar artık tarihi belgeler olmuştur. Türkiye kıyı bitki birliklerini korumanın gururunu yaşayama konusunda istekli olmamış ve bundan sonra da bu gururu yaşayamayacaktır.

 

  • KUMUL AĞAÇLANDIRMA
  • Kumul ağaçlandırması konusunda (Ağaç ve bitki türü tespiti, ağaçlandırma tekniği tespiti, Kumul ağaçlandırma çalışmalarının kumul ekosistemine etkileri, toprak bitki ilişkileri)
  • Kumul stabilizasyonu konusunda (canlı perde tesisi)
  • Kumul tespiti konusunda(çayır-mera ve yem bitkileri tespiti)
  • KUMUL BİYOÇEŞİTLİLİK
  • Kumullarda biyoçeşitlilik konusunda
  • Kumul biyolojik çeşitliliğinin ekolojik yönetimi konusunda
  • Kumullarda deniz kaplumbağaları konusunda

 

  • KUMUL COĞRAFYA
  • Kumullar hakkında coğrafi bilgilerkonusunda
  • Kumul paleocoğrafyası konusunda
  • KUMUL EKOLOJİ
  • Kumul ekolojisi konusunda
  • Kumul toprakları konusunda (Rüzgar ve kıyı erozyonu ve bunların önlenmesi açısından biyomühendislik önlemleri,rüzgar ve kum taşınım ilişkileri, kumul tespit alanlarının toprak araştırması, toprağın fiziksel ve kimyasal özellikleri, toprak verimliliği, kumul granülometrisi)
  • Kumul jeomorfolojisi konusunda
  • Kumuldaki biyotik faktörler konusunda (Kumul alan değişim, kumul alan kullanımı, kumul alan kullanım değişikliği, kumulda çevre sorunları, çevre etkileri, kumul tehdit faktörleri,kent gelişiminin kumullara etkileri)

 

  • KUMUL JEOLOJİ
  • Kumul jeolojisi konusunda
  • Kumul oluşumu konusunda
  • Kumul mineralojisi konusunda
  • Kumul sedimantolojisi konusunda

 

  • KUMUL KORUMA
  • Kumulların korunması konusunda
  • Kumulların korunma durumu konusunda
  • Kumul bitki örtüsünün korunması konusunda
  • Korunması gereken kumullar konusunda
  • KUMUL PEYZAJ
  • Kumul peyzajı konusunda
  • Kumulların peyzaj mimarlığı yönünden önemi konusunda
  • Peyzaj onarımı konusunda
  • Peyzaj planlaması konusunda
  • Peyzaj yönetimi konusunda

 

  • KUMUL PLANLAMA
  • Kumul planlaması konusunda
  • Kumul yönetimi konusunda
  • KUMUL TARIM
  • Kumullarda tarım yapma (çilek yetiştirme) konusunda
  • Kumulların tarıma sağladığı faydalar konusunda

 

  • KUMUL TURİZM
  • Turizm potansiyeli konusunda
  • Turizm planlama konusunda
  • Ekoturizm potansiyeli konusunda
  • KUMUL FLORA
  • Kumuldaki bitkilerin listesi konusunda
  • Kumuldaki yabancı bitkiler konusunda
  • Kımuldaki nadir ve tehlike altındaki türleri konusunda

 

  • KUMUL VEJETASYON
  • Kumul vejetasyonu konusunda
  • Kumul bitki sosyolojisi (sintaksonomik birimler) konusunda
  • Kumullarda bitki süksesyonu konusunda
  • Kumuldaki bitki örtüsü ile toprak ilişkisi konusunda
  • Kumuldaki habitat tipleri konusunda
  • Kumuldaki bitkilerin ekolojik gösterge değerleri konusunda
  • UZAKTAN ALGILAMA
  • Uzaktan algılama  (Kumul değişimi) konusunda
  • Coğrafi bilgi sistemelerinin araştırmalarda kullanılması konusunda

 

Prof. Dr. Turhan USLU
www.turhanuslu.net